Verstoten ouders komen al jaren van koude kermis thuis

Het is een organisatorische en financiële puinhoop bij Juzt, schrijft de Volkskrant. Maar er zijn al langer problemen. De afgelopen jaren kwam de jeugdzorgaanbieder geregeld negatief in het nieuws, directiewisselingen waren aan de orde van de dag en de kwaliteit van de geleverde zorg en hulp is niet op orde. Gescheiden vaders en moeders die door de rechter naar Juzt worden doorverwezen voor contactherstel met hun kind, komen van een koude kermis thuis. Juzt pretendeert gespecialiseerde hulp te bieden aan ouders en kinderen in complexe scheidingssituaties. In de praktijk wordt die belofte niet waargemaakt, maar daarvan kijken de bestuurders al jaren weg.

‘Ik herken me niet in het beeld dat onze organisatie niet op orde was,’ zegt Esther Overweter recent tegen de Volkskrant. Overweter staat sinds eind 2018 alleen aan het hoofd van Juzt, vanaf december 2017 is ze lid van de raad van bestuur. Het lijkt erop dat Overweter de organisatie nog niet zo goed kent. Over de verlieslatende afdeling van zorg met verblijf zegt ze: ‘Het gaat om kinderen met trauma’s en gedrags­problemen. Om kinderen die niet thuis kunnen wonen, na een vechtscheiding bijvoorbeeld, omdat het daar niet veilig is.’

Overweter zit er behoorlijk naast. Kinderen die als gevolg van een ‘vechtscheiding’ uit huis worden geplaatst zijn een uitzondering. Het voorbeeld is uiterst ongelukkig gekozen. Net als het woord ‘vechtscheiding’, een containerbegrip dat het misleidende beeld oproept van twee hevig strijdende ouders. In de meeste gevallen voert één ouder een geraffineerde strijd om de ex-partner uit het leven van de kinderen te werken. Een fenomeen dat we kennen als ouderverstoting en wat veel voorkomt in complexe scheidingssituaties.

Kennis van ouderverstoting ontbreekt

In die complexe scheidingen is Juzt – volgens de eigen website – gespecialiseerd. De medewerkers zouden gedegen kennis hebben van (kind)veiligheids­risico’s, traumaproblematiek, systemisch werken en hechtings­problemen. Er staat ook dat Juzt wil bijdragen om de schade bij kinderen als gevolg van (echt)scheiding te beperken. Een prachtig streven, maar in de praktijk komt er niets van terecht. Ouders die als gevolg van ouderverstoting hun kinderen niet zien en alle hoop hebben gevestigd op de ‘professionals’ bij Juzt, raken alleen maar verder van hun kinderen verwijderd. De medewerkers zijn bevooroordeeld, niet capabel en expertise op het gebied van ouderverstotingsproblematiek ontbreekt. Als je ze daarmee confronteert weigert Juzt in de spiegel te kijken. Laat staan dat ze iets willen leren.

De tuchtrechter oordeelde in 2016 dat de jeugdpsycholoog van Juzt in het traject begeleide omgang tussen mijn man Frans en zijn twee kinderen ernstig tekort geschoten was. Ze had deze zware zaak beter niet kunnen aannemen vond de tuchtrechter, onder andere omdat ze de benodigde kennis en ervaring mistte. De jeugdpsycholoog kreeg een berisping opgelegd.

In hun kuif gepikt

Wij waren benieuwd wat Juzt nu geleerd had van het vernietigende oordeel van de tuchtrechter. En welke maatregelen er intern waren genomen om het in de toekomst voor andere verstoten ouders en hun kinderen beter te doen. Tenslotte was er nogal wat misgegaan. De jeugdpsycholoog had pas tijdens de tuchtprocedure toegegeven dat zij nooit eerder een dergelijke opdracht voor de rechtbank had gedaan. We vroegen ons ook af of Juzt de kinderen van Frans en hun moeder geïnformeerd had dat er – achteraf bezien – in het traject ernstige fouten waren gemaakt en de kinderen daardoor niet de hulp hadden gekregen die ze nodig hadden.

Juzt is diep beledigd! Hoe durven wij – onnozele ouders – én het tuchtcollege de deskundigheid van de jeugdpsycholoog in twijfel te trekken? Dat was de strekking van het gesprek dat wij hadden met de (interim) bestuurder van Juzt, de jeugdpsycholoog en… hun advocaat. De berisping wordt glashard ontkend en dat wordt het hele gesprek volgehouden. Met veel juridisch gewauwel wordt overal omheen gepraat. Gewoon stug blijven ontkennen en maar hopen dat het overwaait. Dat zagen we al eerder bij (overheids)­instanties die met hun eigen falen worden geconfronteerd.

Arrogante betweters

Over de essentie van onze klachten, dat de jeugdpsycholoog geen oog had voor de ouderverstotings­problematiek, wel vaststelde dat de kinderen ‘iets van’ hulp nodig hadden, maar vervolgens niets deed, wil Juzt niet praten. Als wij ze confronteren met de gevolgen van hun fouten reageren ze verontwaardigd. ‘Niet hun verantwoordelijkheid.’ Het traject bij Juzt was de laatste mogelijkheid om in ieder geval een eerste stap te zetten bij het contactherstel tussen Frans en zijn kinderen. Dat was genoegzaam bekend en uitgebreid doorgesproken voordat het traject startte. Tegen het advies van de Raad voor de Kinderbescherming en de opdracht van de rechtbank vond de jeugdpsycholoog contactherstel niet nodig. ‘Het zou niets opleveren,’ was haar niet onderbouwde mening.

Ouderverstotingsexpert Amy Baker over de rol van professionals:

“The therapist’s primary role is to create opportunities for the child to spend time with the targeted parent in order to experience firsthand that he or she is not a dangerous person as the child has been led to believe.” Uit ‘Adult Children of Parental Alienation Syndrome – Breaking the Ties that Bind’

We Juzt don’t care about our customers

Het is ontluisterend om te zien hoe een van de grotere jeugdzorgaanbieders in ons land omgaat met klachten en zich gedraagt als een verongelijkt kind als ze – nota bene door het tuchtcollege – op hun vingers getikt worden. Vooral druk met zichzelf en het eigen gelijk, zich verschuilend achter regeltjes en procedures en totaal geen oog voor de verstrekkende gevolgen van hun ondeskundige handelen. Zouden ze eigenlijk wel doorhebben dat wij een klant zijn en een (gepeperde) rekening hebben betaald voor ‘work not done’? De specialistische hulp en kwalitatieve zorg van zeer hoog niveau die wordt beloofd, hebben Frans en zijn kinderen zeker niet gekregen. En ik vrees dat dit voor veel meer ouders en kinderen geldt die in dezelfde situatie zitten.

Brevet van onvermogen

Het arrogante gedrag van (de bestuurder van) Juzt is een duidelijk brevet van onvermogen. Het bevestigt slechts het oordeel van het tuchtcollege dat Juzt niet over de kwaliteiten en specifieke deskundigheid beschikt die nodig is om opdrachten van de rechtbank in zaken waar (mogelijk) ouderverstoting speelt tot een goed einde te brengen.

Als vervreemde kinderen niet met de verstoten ouder worden herenigd wordt de problematiek ‘doorgegeven’ aan de volgende generatie. De kans is groot dat deze kinderen als volwassene opnieuw te maken krijgen met ouderverstoting. Maar dat zal Juzt allemaal een zorg zijn.

Bronnen:

• Gijs Herderscheê, Grote Brabantse jeugdzorginstelling sluit: al jaren een organisatorische puinhoop, de Volkskrant, 16 juli 2019
• Charlotte Huisman, Interview Esther Overweter, de Volkskrant, 19 juli 2019
• Uitspraak berisping jeugdpsycholoog Juzt door College van Beroep NIP